
سبکهای فرزندپروری به شیوهها، نگرشها و فضای عاطفی گفته میشود که والدین در تربیت فرزندان خود بهکار میگیرند. با اینکه شخصیت کودکان تنها از سبک تربیتی والدین شکل نمیگیرد، پژوهشها نشان میدهد این سبکها تأثیر چشمگیری بر رشد رفتاری و شخصیتی کودک — حتی در بزرگسالی — دارند.
1. مستبدانه (Authoritarian)
والدین سختگیر، قانونمحور و کمانعطاف هستند.
از کودک اطاعت کامل میخواهند، بدون توضیح دلیل قوانین
. ویژگیها: نظم شدید، تنبیه، عدم گفتوگو اثرات: اضطراب، اعتمادبهنفس پایین، دروغگویی برای اجتناب از تنبیه
2. مقتدرانه (Authoritative)
والدین قاطع اما انعطافپذیر هستند. هم قوانین دارند، هم به نیاز و احساس کودک پاسخ میدهند.
ویژگیها: ارتباط مؤثر، حمایت عاطفی، مرزهای روشن
اثرات: اعتمادبهنفس بالا، خودکنترلی، موفقیت اجتماعی
3. سهلگیرانه (Permissive)
والدین بسیار مهرباناند اما حد و مرز مشخصی تعیین نمیکنند. بیشتر ویژگیها: آزادی زیاد، عدم نظم و انضباط.
اثرات: ضعف در خودکنترلی، ناتوانی در پذیرش مسئولیت
4. غفلتگر (Neglectful)
والدین بیتفاوت یا درگیر مشکلات شخصی هستند و توجهی به نیازهای عاطفی یا رفتاری کودک ندارند. ویژگیها: آزادی زیاد، عدم نظم و انضباط
ویژگیها: بیتوجهی، نبود نظارت یا راهنمایی
اثرات: احساس طردشدگی، مشکلات رفتاری و تحصیلی
والدین مقتدر، قاطع اما حمایتگرند. قانونگذاری میکنند اما گوش هم میدهند.
قوانین روشن + گفتوگوی سازنده
تشویق به استقلال و مسئولیتپذیری
نتیجه = فرزندانی شاد، مستقل، با اعتمادبهنفس و موفق در روابط اجتماعی
والدین سهلگیر دوستداشتنیاند، اما اغلب بدون چارچوب مشخص.
قانون کم، آزادی زیاد
بیشتر دوستاند تا والد
نتیجه = کودکانی با خودکنترلی ضعیف، عملکرد پایین در مدرسه، گرایش به رفتارهای پرخطر
این والدین اغلب از نظر عاطفی یا فیزیکی غایباند و نیازهای کودک را نادیده میگیرند.
پاسخگویی و نظارت بسیار پایین
ارتباط حداقلی با کودک
در موارد شدید، حتی آزار عاطفی یا فیزیکی
نتیجه = اعتماد به نفس پایین، مشکلات احساسی، روابط اجتماعی ضعیف، عملکرد تحصیلی نامناسب
با آزمون سبک فرزندپروری بامریند میتوانید درک دقیقی از روش تربیتی خود پیدا کرده و در صورت نیاز، تغییرات مثبتی ایجاد کنید.